Community partner in de spotlight Netwerk GoedVolk Eindhoven

'We kijken met de jongere wie hij is en wat hij wil en van daaruit zoeken we een geschikte plek'

Maak kennis met Hilde Jongeling en Nina Perumal, de drijvende krachten achter jongeren vrijwilligersnetwerk GoedVolk, een inspirerend jongeren vrijwilligersnetwerk in Eindhoven en community partner van TijdVoorActie.

Nina en Hilde vertel, wat heeft jullie geïnspireerd om een vrijwilligersnetwerk voor jongeren op te zetten en hoe zijn jullie begonnen?

Beiden: Wij zijn anderhalf jaar geleden betrokken geraakt bij jongeren vrijwilligersnetwerk GoedVolk (GV) en in dienst gekomen. Destijds was het een van de projecten van Eindhoven Bouwt waarbij jongeren de kans kregen om vrijwilligerswerk te doen. Ik denk dat we kunnen zeggen dat het netwerk sindsdien enorm gegroeid en uitgebreid is qua jongeren, projecten en activiteiten. We hebben het breder getrokken dan alleen het doen van vrijwilligerswerk, de focus ligt op de persoonlijke ontwikkeling en groei van de jongeren. Dat is dan ook wat ons kenmerkt. Op 1 juni bestaat onze stichting 1 jaar!

Hilde: Ik denk dat wij als netwerk en ook als individuen het heel belangrijk vinden dat jongeren zich persoonlijk kunnen ontwikkelen. Los van school, werk, vrienden en thuis. Het ‘iets doen voor een ander’ is naar onze mening een ontzettend belangrijk onderdeel in persoonlijke ontwikkeling waartoe eigenlijk iedereen de kans zou moeten krijgen. Als GoedVolk bieden we jongeren daar de gelegenheid toe.

‘Het ‘iets doen voor een ander’ is naar onze mening een ontzettend belangrijk onderdeel in persoonlijke ontwikkeling waartoe eigenlijk iedereen de kans zou moeten krijgen.’ Hilde

Nina: Met het iets doen voor een ander ontwikkel je jezelf. Jongeren ontdekken ten eerste dat het heel makkelijk en simpel is om iets te doen voor een ander. Dat het waardevol is voor de ander en ook voor jezelf. Je leert nieuwe dingen door ervaring en de omgang met de ander, op een manier die je niet uit de boeken leert. Je leert je verhouden tot de ander, wie je bent en welke kwaliteiten je in je hebt.

Nina: Wanneer we het hebben over GV en wat we daar zo cool aan vinden, komt het altijd neer op de groei die jongeren in korte tijd doormaken. Met één sociale actie zie je al dat hun perspectief zoveel breder is geworden dan voordat ze zich aanmeldden.

Hilde: Ja, dat is echt zo. Na elk event of samenkomstmoment is er altijd wel een jongere die met een opmerking komt en dat je denkt: wauw wat cool! Bijvoorbeeld dat ze aangeven: ‘Ik wist niet dat er zoveel mensen in armoede leefden’. Of ‘ik wist niet dat het zo makkelijk was om iemand even te helpen’. Of, ‘Ik heb me drie uur ingezet en iemand moest huilen van dankbaarheid’. Daar hebben we het dan ook over met de jongeren. Ook de jongeren onderling delen hun ervaringen met elkaar. Je ziet dat het wat doet met de eigenwaarde van jongeren en dat ze zich van betekenis voelen. Dat is denk ik heel belangrijk in het leven van jongeren.

Hoe is jongeren vrijwilligersnetwerk GoedVolk ontstaan?

Nina: Stichting Eindhoven Bouwt heeft diverse projecten voor jongeren opgezet om bij te dragen aan de samenleving. Deze projecten hadden verschillende vormen, en een daarvan was Netwerk GoedVolk, hoewel het oorspronkelijk een andere naam had. Langzaamaan begon GoedVolk vorm te krijgen. Toen wij GoedVolk verder hebben ontwikkeld, hebben we voortgebouwd op wat er al was. Er waren al sociale acties en een aantal groeiplaatsen. Toen nog kleinschalig en het aanbod was vrij beperkt.

Als ik nu kijk naar ons projectplan voor volgend jaar en wat we momenteel al doen, dan hebben we het bestaande aanbod al eigenlijk x50 uitgebreid. Het aanbod is enorm verbreed. Zo hebben we de groeiplaatsen verruimd en kijken we nu echt naar de persoonskenmerken en behoeften van jongeren. Onze collega stagiaire Anouk heeft bijvoorbeeld een training ontwikkeld over assertiviteit, waarin jongeren leren hoe ze grenzen kunnen aangeven in verschillende situaties.

Wat maakt jullie jongeren vrijwilligersnetwerk uniek?

Hilde: (gekscherend): ONS! Haha

Bij ons draait alles om maatwerk voor jongeren. We kijken samen met hen naar wie ze zijn en wat ze willen bereiken. Van daaruit zoeken we de best passende plek. Het is niet zo dat we een vastomlijnd programma hebben waar jongeren doorheen moeten. Zelfs binnen ons aanbod is er volop keuzevrijheid voor de jongeren. De ene jongere kan meer aan dan de andere, maar beiden kunnen even grote stappen zetten. Als we merken dat een bepaalde plek toch niet goed past, gaan we samen op zoek naar een betere optie. Dat is op zichzelf al een waardevolle les. Bij ons krijgt elke jongere de ruimte om te groeien op een manier die bij hem of haar past.

'Hoe lever je toch steeds weer dat maatwerk?'

Is een vraag die organisaties vaak aan ons stellen, vertelt Nina. Zelfs als we een hele klas voor ons hebben, kijken we naar de persoonlijke profielen en de doelstellingen en interesses van de leerlingen. Op basis van hun voorkeuren zoeken we een passende plek. Het gaat niet om het simpelweg vullen van tekorten bij organisaties, maar om het erkennen van de uniciteit van elke jongere. Daarom is het altijd maatwerk.

Hilde: Het is soms ook goed en belangrijk om verder te kijken en door te vragen. Laatst had ik een intakegesprek met een meisje dat aangaf met ouderen te willen werken. Tijdens dit gesprek bleek echter dat er veel meer mogelijkheden waren waarvan ze niet op de hoogte was. Hierdoor besefte ze dat haar oorspronkelijke keuze wellicht niet de beste was voor haar. Hoe kun je immers precies weten wat je wilt als je niet weet wat beschikbaar is en nog niet weet waar je uit kunt kiezen? Het is aan ons om oog te hebben voor de jongeren en hen te begeleiden én goed te informeren over de mogelijkheden.

Net toen ik vroeg wat jullie netwerk uniek maakt, antwoordde je gekscherend: ons. Maar daar zit natuurlijk een kern van waarheid in. Wat is kenmerkend voor jullie en je werkwijze?

Hilde: Waar we ook komen, we worden altijd bestempeld als een soort yin en yang. Dit komt door onze verschillende kwaliteiten en hoe we elkaar aanvullen.

Nina: Als we samen met jongeren werken, horen we vaak terug: 'Het is zo makkelijk om met jullie te praten.' We behandelen hen niet als kinderen, maar als gelijkwaardige partners. We werken samen, en ze werken met ons mee. Ik merk ook dat jongeren me appen over andere zaken dan alleen GoedVolk-gerelateerde dingen. Ze stellen persoonlijke vragen, dat vind ik erg leuk.

Hilde: Tijdens onze groeiavonden zien we dat jongeren met elkaar praten die elkaar in de gewone wereld waarschijnlijk niet zouden ontmoeten of aanspreken. Bijvoorbeeld, de een heeft autisme en de ander is een extraverte, vrolijke spring-in-het-veld. Toch kunnen ze uren met elkaar kletsen tijdens een pizza-avond. In eerste instantie zou je misschien denken dat ze niets tegen elkaar te zeggen hebben, maar ze kunnen blijkbaar wel een gesprek op gang houden. En daar worden ze allebei blij van.

Hoe stimuleren jullie jongeren om zich in te zetten voor anderen in de stad? Zijn er specifieke programma's of initiatieven die jullie hebben opgezet?

Hilde: We vertellen en laten zien hoe makkelijk het is om je in te zetten voor een ander. Daarnaast bedenken we samen met de jongeren hele leuke projecten waarin ze hun creativiteit kwijt kunnen. Het gaat erom dat je niet simpelweg zegt: 'Dit is wat je kunt doen, succes!' Dat maakt niemand enthousiast. Het werkt veel beter als je samen bedenkt wat voor geweldige dingen je kunt doen voor een bepaalde doelgroep. Dan denken ze mee en wordt het een stuk leuker voor iedereen. Dat vinden ze mooi, en wij ook. Een voorbeeld is het huiskamerproject, waar jongeren een etentje, diner of lunch organiseren in de huiskamer voor vluchtelingen (de huiskamer is een soort opvangplek). Een ander groepje organiseerde een gala pop-up store voor jongeren voor wie een gala outfit te duur is. En er was ook een fancy fair voor ouderen als uitje.

Nina: Dit zijn meer sociale actieprojecten. Ik heb nu ook een groepje toegepaste psychologie studenten die een soort loopbaanassessment aan het opzetten zijn binnen ons netwerk. Ze ontwikkelen een flexibele testbatterij waarmee onze vrijwilligers op basis van hun hulpvraag een gratis assessment kunnen krijgen. Ze ontvangen vervolgens een rapport met advies over studiekeuze, loopbaan, en hun kwaliteiten en competenties. Dit helpt hen ook bij het stellen van leerdoelen.

Daar zijn jullie wel echt sterk in, dat je jongeren aanjaagt en faciliteert om zelf projecten/ acties op te zetten en daarin van betekenis te zijn. Dat vind ik ergens wel uniek in hoe jullie het aanpakken.

Hilde: Ja, maar als je er zo over nadenkt, is het eigenlijk heel logisch. Als wij met z'n tweeën al die projecten zouden moeten bedenken en opzetten, zou dat gewoon niet haalbaar zijn. Dan zou het aanbod beperkt zijn en onze baan zou er heel anders uitzien. Niet zo leuk als nu.

Kunnen jullie voorbeelden delen van specifieke momenten waarop jongeren via jullie netwerk anderen hebben geholpen en het verschil hebben gemaakt in hun leven?

Hilde: Er zijn tal van voorbeelden. Een daarvan is dat er een jongen binnenkwam met een Oekraïense vluchtelingenachtergrond. Hij kende één woord in het Engels, namelijk 'plumbing' (loodgieter). Hij wilde graag klussen en was op zoek naar een soort werkstage. Maar dat is niet wat wij aanbieden, dus ik had niets voor hem. Uiteindelijk is hij verder gaan kijken, raakte even van de radar, maar kwam na een tijdje weer bij ons terug. Toen gaf hij aan dat hij toch iets met ouderen in de zorg wilde doen. In Oekraïne had hij ervaring in de catering voor deze doelgroep, en zo kon hij de Nederlandse taal oefenen. En weet je wat hij nu gaat doen? Hij meldt zich aan voor de zorgopleiding! Dat is toch vet?! Dat zijn echt mooie verhalen.

Hoe heeft TVA jullie geholpen het netwerk te lanceren?

Nina: Een goede sparringpartner is erg belangrijk. Vooral het bestuur heeft hier veel aan gehad bij het opzetten van het netwerk. Tonny en jij, Ilse Marije, hebben echt met ons meegedacht in het opstarten van het netwerk.Ook vinden we de verbinding met andere netwerken waardevol. Omdat we allemaal onderdeel van dezelfde community zijn, weten we elkaar makkelijker te vinden. Daarbij is het altijd interessant om te zien hoe anderen dingen doen. Een kijkje in andermans keuken is fijn. Onlangs had ik een jongere die in Leeuwarden ging studeren, dus heb ik hem daar naartoe verwezen. Ik hoop dat we dat meer kunnen doen: onderling samenwerken en ook jongeren uitwisselen. Daarnaast is het natuurlijk prettig dat we ons geen zorgen hoeven te maken over het penvoerderschap van MDT. Hierdoor kunnen wij ons focussen op waar we goed in zijn: ons richten op de jongeren!

Tot slot. Welk advies zouden jullie andere jongerenwerkers willen meegeven die zich nu, bij het lezen van dit interview, geïnspireerd voelen om ook een jongeren netwerk te beginnen?

1. Hilde: Ja, doen! Haal eerst een goede teug adem (gelach) en bereid je voor!
2. Nina: Onderschat niet hoeveel werk erin zit. Dingen kosten veel tijd. Hilde: Maar hou vol! Wat we zien, is dat bij de eerste events er drie jongeren waren, en nu zijn dat er 10 tot 20. Dus geef niet op. Het is pionieren, investeren in relaties en geduld hebben.
3. Nina: Luister naar de jongeren die zijn aangehaakt! We vroegen elke keer aan hen wat ze ervan vonden. We vinden het allebei heel belangrijk om aan jongeren te vragen wat ze willen zien en daarin samen met ons op te trekken. In plaats van iets te organiseren waarvan wij denken dat het tof is, en dan maar hopen dat ze aanhaken, kunnen we het beter samen doen. Jongeren zijn tot zoveel meer in staat dan de credits die ze nu op veel plekken krijgen. Netwerk GoedVolk zou niet zijn waar het nu is zonder de bijdrage van zoveel jongeren. Dat proberen we ook zoveel mogelijk aan hen te vertellen. Maar ik heb de indruk dat ze niet altijd beseffen hoeveel hun inzet voor ons en het netwerk betekent. We willen dat graag nog meer duidelijk maken!